Peygamber Efendimiz (sav)'in Başarıları: Peygamberlik Delilleri Serisi
Published: September 10, 2017 • Updated: November 20, 2020
Author: Sh. Mohammad Elshinawy
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
In the name of God, the Most Gracious, the Most Merciful.
Rahman ve Rahim Allah'ın Adıyla
Peygamber Efendimiz (sav)'in Başarıları
''Onları meyvelerinden tanıyacaksınız.' Bu makalede, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in başarılarını inceleyerek daha önceki makalelerde başladığımız peygamberlik delilleri oluşturma yolculuğumuza kaldığımız yerden devam edeceğiz. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) tam olarak ne yaptı? Edâ ettiği misyon hangi neticeleri meyve verdi? Ayrıca, O'nun (sav) elde ettiği neticeler, bir kabiliyet ve erdemi mi gösterir yoksa, O'nun (sav) takipçileri tarafından abartılmış övgüleri mi?
Herşeyden önce şu hususu belirtmemiz gerekmektedir: Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)'in en büyük başarısı, bin yıldan uzun bir süredir kendi çağdaşları ve gelecek nesiller arasında en çok hayranlık duyulan kişi olmakla sınırlı değildir. Bu değerlendirme doğru ama eksik bir değerlendirmedir. O'nun (sav) başarısı, yine sadece büyük bir coğrafya üzerindeki geçici bir siyasi hakimiyetle de sınırlı değildir. Zira bu ölçü alınırsa bazı kimseler O'nun (sav) Konstantin, Büyük İskender ya da Cengiz Han ile karşılaştırılabilir olduğunu düşünebilirlerdi. Ayrıca yüzyıllardır yaşayan dînî bir vahiy olayıyla da sınırlı değildir; öyle olsaydı kimileri bunu, Hiristiyan âlemindeki çarmıha gerilme meselesiyle karıştırabilirlerdi. Aynı zamanda, O'nun (sav) başarısı sadece, Buda ve Konfüçyus'e itibar kazandıran nefis kontrolü, varoluşçu bilgelik ve yardımseverlikle dopdolu ve takdire şâyân bir yaşam tarzına sahip olmak da değildir. Hayır! Efendimiz (sallallahu aleyhş ve sellem)'de bambaşka bir cevher ve keşfedenleri kendisine hayran bırakan bir farklılık bulunmaktaydı. Peki başka hiçbir insanda olmayıp da sadece Efendimiz (sallallahu alyhi ve sellem)'de bulunan bu farklılık nedir? Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'i diğerlerinden farklı kılan gerçek şudur: O'nun (sav) mirasını ölümsüzleştiren dönüm noktası tek bir tane değildi. Bilakis, O'nu (sav) ölümsüzleştiren, çok fazla sayıdaki başarı ve yeteneğin tek bir insanda, yani Kendi'sinde toplanmış olmasıdır. Bu kadar çok başarı ve yeteneğin tek bir kişide toplanmış olması 1500 yıldır insanları etkilemekte, onları şaşkına çevirmekte ve meraklarından şu soruları sormak zorunda bırakmaktadır: Bu gerçekten mümkün olabilir mi? Bütün bu başarılar gerçekten sadece tek bir insanda cem olabilir mi? Efsaneler dışında böyle bir kişi var olabilir mi? Bunun için başka makul bir açıklama var mı? Yoksa O (sav), gerçekten de bir peygamber olabilir mi?
İngiliz kökenli Amerikalı bilim adamı, hekim, filozof ve tarihçi John William Draper (ö. 1882) şöyle der:
''Tüm insanlar arasında, insan ırkına en fazla tesir eden kişi, Justinianus'un ölümünden dört yıl sonra, 569 yılında, Mekke'de, Arabistan'da doğan kişidir. Pek çok imparatorluğun manevi ve dînî lideri olmak, insan ırkının üçte birinin günlük hayatını yönlendirmek, belki de Allah'ın Elçisi ünvanının gerçek olduğunun delilidir.''
Burada iman etmeyi gerektiren bir eylem bulunmamaktadır... en azından O'nun peygamberliğini kabul etmeyi gerektiren bir eylem... Tüm bu başarıların Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'de veya herhangi bir bireyde bir araya gelmesinin tamamen tesadüf olduğunu iddia edenler, sadece, ya dünyanın ne olduğundan haberi olmayan ve hayal âleminde yaşayan cahil insanlardır ya da önyargılarından kurtulamayan mutaassıplardır. Bir insan düşünün; ümmî bir insan, Arabistan'ın medeniyetten uzak bölgelerinde doğan bir insan... çevredeki gelişmiş imparatorlukların sanat, felsefe, siyaset, savaş ve eğitiminden habersiz bir insan... Böyle bir insanın bir gecede eşi benzeri olmayan, derin, etkili, kalıcı ve rakipsiz bir mesajla geldiğini düşünün. Dininin yayılma hızı, O'nun (sav) mesajının günümüze kadar devam eden hükmü ve Kendi şahsının bireysel etkisi itibariyle insanlık tarihinde O'nun (sav) bir benzeri yoktur ve bundan sonra da olması mümkün değildir. Batıda bunu kabul ve itiraf eden tek gayrimüslim tarihçi de Draper değildir. Daha pekçok insan bunu kabul etmektedir.
Fransız bir tarihçi olan Alphonse de Lamartine (ö. 1869) zarif bir şekilde şunları ifade eder:
Eğer gayenin büyüklüğü, vasıtaların azlığı ve neticenin şaşırtıcılığı insan dehasının üç ölçüsüyse, tarihte kim [Hz.] Muhammed'le karşılaştırılabilir? En meşhur insanlar, sadece ordular, kanunlar ve imparatorluklar meydana getirmişlerdir. Onlar, çoğu defa gözleri önünde dağılıp giden maddî iktidarlardan başka bir şey kurmamışlartırlar. Fakat O (sav), yalnızca orduları, kanunları, imparatorlukları, milletleri ve hanedanlıkları harekete geçirmekle kalmamış, ayrıca, meskûn dünyanın yarısında milyonlarca insanı ve daha da ötesi mâbedleri, putları, dinleri, fikirleri, inançları ve ruhları yerinden oynatmıştır. Her harfi kanun olan bir Kitab'a dayanarak, her dil ve her ırktan, manevî bir ümmeti çıkarmıştır. Bize, bu ümmetin silinmez karakterini, sahte ilâhlardan nefretini, bir ve gayr-i maddî Allah tutkusunu bırakmıştır. [Hz.] Muhammed'in takipçilerinin en büyük fazileti budur. Arzın üçte birinin bu inanca teslim olması, O'nun mûcizesidir. Müthiş teorilerin tükenişinin ortasında ilan ettiği tevhid inancı düşüncesi, O'nun bir mucizesi idi. Bu inanç, telaffuz edilir edilmez, dünyanın üçte birlik kısmındaki bütün antik put tapınaklarını yerle bir etmiştir. Bu Zât'ın hayatı, tefekkürü, ülkesindeki batıl inançlara karşı yaptığı kahramanca duruşu, putperestlerin öfkelerine meydan okumaktaki cesareti, Mekke'de 13 yıl süreyle gösterdiği sabrı, ezâ ve cefalara katlanması: Bütün bunlar ve bunlara ek olarak kesintisiz devam eden tebliği, imkansızlıklara rağmen mücadelesine devam etmesi, başarıya olan inancı ve felâketler karşısındaki insanüstü güven duygusu, zafere götüren azmi, tek bir ideale olan samimi bağlılığı, asla imparatorluk peşinde olmayışı; bitmeyen duaları, ibadetten aldığı haz, Allah'la haberleşmesi ve vefatından sonraki şanlı muzafferiyet... Bütün bunlar bir yalana değil, sarsılmaz bir inanca şahitlik etmektedir. Esaslı bir akideyi yeniden yerleştirme hususunda O'na güç veren bu akidedir. Bu akîde ise, iki önermeden oluşur: Birinci önerme: Allah birdir. İkinci önerme: Allah maddeden münezzehtir. İlki, Allah'ın ne olduğunu; ikincisi ise Allah'ın ne olmadığını ifade eder. Birincisi batıl ilahları kılıçla kesip atmış ve ortadan kaldırmış, ikincisi ise kelimelerin kullanıldığı bir fikir mücadelesini başlatmıştır. Filozof, hatip, peygamber, kanun koyan, erkan-ı harp, gönüller tahtının sultanı, gerçek inancın yeniden müessisi, heykeli olmayan bir inanç önderi, dünyadaki yirmi devletin fikir öncüsü ve manevi bir devletin lideri... İşte [Hz.] Muhammed budur! İnsanların büyüklüğünü ölçmek için kullanılan bütün mikyaslarla ölçülsün! Acaba O'ndan daha büyük biri olabilir mi?"
Hayattan Daha Değerli Bir Aşk
İnsanlık tarihinde Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) kadar gönülden sevilen kimse var mıdır? Pek çok kişinin hakkıyla takdir edemediği, kıymetini bilemediği ve belki de tanımaktan bile mahrum kaldığı bu Zât-ı Muallâ (sallallahu aleyhi ve sellem), 1500 yıldır devam ede gelen bir itibara sahiptir ve bu uzun zaman boyunca insanlar O'nu kendilerine örnek almış ve almaya da devam etmektedirler. Bazı insanlar bu sevgi ve örnekliği düşünüp alelacele bir kararla, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e yönelik bu sevgi ve muhabbeti insanlık tarihinde başkaları için de gösterilen sıradan ve basit bir hayranlık ve sevgi gibi değerlendirebilirler. Ama daha ayrıntılı bir inceleme yapıldığında, çok daha farklı bir sonuç ortaya çıkmaktadır.
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ashabı, hayatları boyunca, O'nu savunmak adına canlarını veya uzuvlarını feda etmek için devamlı fırsat kollamışlardı. Mesela Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) Uhud savaşı sırasında farkında olmadan bir çukura düştüğünde, Ashab-ı Kirâm Efendilerimiz (r. anhum ecmain), O'nu kurtarabilmek için olağanüstü bir kahramanlık sergilediler. Ebû Dücâne (ra), bir kalkan gibi Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in üzerine kapanmış ve yağan ok yağmuruna kendi sırtını memnuniyetle siper etmişti. Enes Bin Nadr (ra), vücuduna doksanın üzerinde kılıç, mızrak ve ok yarası almış, şehit olana kadar düşman ordusunun içinde kalmış ve düşmanla yaka paça olmuştur. Ebu Talha (ra), başka hiçbir şey bulamayınca Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'i korumak için O'nun önüne geçmiş ve göğsünü O'na siper etmişti. Bir yandan da yine O'nu korumak için ''Ya Rasulallah! Başını çıkarma ki sana gelecek oklar bana gelsin'' diyerek O'ndan, kendisini ortaya çıkarmamasını rica ediyordu.
Talha B. Ubeydullah (ra), Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'i düştüğü çukurdan diğer bir sahabenin yardımıyla çıkartmış, savaşmaktan yorgun düşen Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellim)'in ricası üzerine, O'nu Uhud kayalıklarına taşımış, daha sonra saldırıları bertaraf etmek için savaş alanına geri dönmüş ve nihayet tekrar Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in yanına dönerek O'nu daha güvenli bir yere taşımıştır. Korkusuz bir kadın olan Nesibe Binti Ka'b (r. anhâ) erkeklerin elindeki kılıçları zorla almış, Uhud meydanında düşman saflarındaki güçlü kuvvetli pek çok düşmanla çarpışmıştı. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in vefatından sonra Müseylime'ye karşı verilen savaşta da yer alan Hz. Nesibe (r. anhâ) omuzundan yaralanmış ve savaştan sonra bu yaradan mütevellid kanamalar sebebiyle şehit olmuştur. Toz duman durulup ortalık sakinleşince, Fahr-i Kâinât Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) için yaptıkları fedakarlıklar ve O'na olan muhabbetleri tarihin sayfalarına altın harflerle işlendi ve ebedîleşti. Medine'ye döndüklerinde, Benî Dinar kabilesinden bir kadına kocasının, babasının ve ağabeyinin Uhud'da şehit olduğu haber verildiğinde o, ''Rasulullah'a bir şey oldu mu?'' diye karşılık vermişti. Kendisine ''O (sav), senin de temenni ettiğin gibi hayatta ve güvende'' denilince bununla yetinmemiş ve ''O'nu bana gisterin. Kendi gözlerimle göreyim'' diye cevap vermişti. Sonunda O'nu görünce ''Senin dışındaki bütün kayıplar önemsizdir, yâ Rasulallah'' diye seslenmişti. Tamamını buraya alamadığımız sadece Uhud günü yaşanan bu olaylar, yirmi üç yıllık peygamberliği boyunca, Hâtemu'l-Enbiyâ (sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz etrafında hâlenenen sevgi ve muhabbet bağını yansıtan küçük bir örnektir.
Uhud savaşından birkaç yıl sonra Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) ile anlaşma müzakere etmek için Kureyş temsilcisi olarak gelen Urve Bin Mes'ud, müslümanlar arasında üç gün geçirdikten sonra Mekke'ye dönmüş ve oradaki gözlemlerini Kureyş'e anlatırken şu ifadeleri kullanmıştır:
''Ey Kureyş topluluğu! Ben daha önce Fars krallığındaki Kisrâ'yı, Roma krallığındaki Sezar'ı ve Habeşistan krallığındaki Necâşî'yi ziyaret ettim. Ama Allah'a kasem ederim ki, kendi halkı tarafından [Hz.] Muhammed kadar sevilen ve saygı duyulan başka birini görmedim. O, abdest alırken yere düşen su damlalarını yakalamak için O'nun arkadaşları adete kendi aralarında yarışıyor ve saçından dökülen telleri yere düşmeden kapışıyorlar. O konuşmaya başlayınca, arkadaşaları hemen susuyor ve dinliyorlar. O'na saygılarından dolayı hiçbiri O'nun yüzüne doğrudan bakmıyorlar. O, size öyle iyi şartlarla bir anlaşma teklif etti ki hayır diyemedim. Bence bu anlaşmayı kabul etmelisiniz. Artık karar sizin.''
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ruhunun ufkuna yürümesinden on yıl sonra, O'nun ashabından Amr Bin Âs, ölüm döşeğinde yatarken, İslam'la şereflenmeden önceki hayatına dâir hatıralarını hatırlamış, O'nun en azılı düşmanlarından biriyken nasıl en büyük takipçilerinden biri olduğunu dile getirmişti. Bu hatıralarından birini anlatırken şöyle demişti:
''Müslüman olduktan sonra gözümde Rasulullah (aleyhissalâtu vesselam)'dan daha sevgili ve daha değerli hiç kimse kalmamıştı. Hatta, O'na olan saygımdan dolayı O'nun yüzüne doğrudan bakamıyordum. Bu yüzden, benden O'nu tarif etmemi isterseniz bunu yapamam. Çünkü, O'na hiçbir zaman tam olarak bakamadım.'
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'i ebediyete uğurlayan bütün arkadaşları, benzer hasret ve özlemle kavrulmuşlardır. İsmini her duyduklarında kalpleri bir güvercin kanadı gibi titremiş, gözleri her dâim nemlenip yaşla dolmuş, sadece, ahirette O'nunla tekrar buluşabilme ihtimali ile teselli olabilmişlerdir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in mesajını ve İslam'ı kabul eden ve ele avuca sığmayan, azad edilmiş, Habeşistan'lı ilk köle olan Hz. Bilal Bin Rabah (ra), efendilerine meydan okumuş ve din-i mübin-i İslâm'a sahip çıkma adına inanılmaz işkencelere katlanmıştı. Nihayet bu işkencelerden kurtulmuş ve İslam tarihinde insanları namaza çağıran ilk müezzin olmuştu. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e olan muhabbeti, Hz. Bilal'in damarlarına kadar işlediği için Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in vefatından sonra yaşamak Hz. Bilal'e çok ağır gelmişti. Bu acıyı dindirebilecek tek devâ da O'nunla buluşmak ve O'na kavuşmaktı. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in vefatından 9 yıl sonra hasta yatağında ölümü beklerken eşinin ağlayıp âh u vâh etmesine mukabil, Hz. Bilal mutluluktan uçacak gibiydi ve ''Yakında sevdiklerime kavuşacağım! Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e ve arkadaşlarına kavuşacağım'' diyerek sevincini izhar ediyordu.
Sayıları binleri aşan bu insanlar, Hâtemu'l-Enbiyâ Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e olan sevgilerini hakikat, adalet ve dünya medeniyetine katkıda bulunma yolunda kullanmışlardır. Bu peygamber aşığı öncülerden bazıları dînî hakikatlere derinlemesine bir bakış açısı geliştirmiş, maddi ve manevi hârikulâdeliklere imza atmış ve en sevgili addettikleri ümmî peygamberin ayak izlerini adım adım takip ederek kimsenin çıkamadığı zirvelere yükselebilmişlerdir. Alanında uzman ehl-i tahkik bilim adamları, edebiyat dâhisi söz sultanları, başkalarını yaşatmak için yaşayan diğergam ve fedakar insanlar, başarılı devlet adamları ve fazilet sahibi askerî dâhiler kendi alanlarında başarıya ulaşabilmek ve insanlığın yolunu aydınlatabilmek için Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in izinden gitmeleri ve O'nu kendilerine rehber edinmeleri gerektiğine inanıyorlardı. Günümüzde de dünya coğrafyasının yaklaşık üçte birinde yaşayan insanlar, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e olan bağlılıklarını, (öyle veya böyle bir şekilde) kendi yaşantılarına yansıtmaya ve hayat tarzlarını O'nun öğretilerine uygun olarak düzenlemeye devam etmektedirler. Müslümanlar, Rasulullah (aleyhissalâtu vesselam)'a değil sadece Allah'a ibadet etmektedirler. Bununla beraber, iman ettikleri hakikatlerin, Rasulullah (aleyhissalâtu vesselam)'da tecessüm ettiğine inanmakta, O'nun sünnetini kendilerine örnek, dolayısıyla da Allah'ın rızasına götüren tek yol kabul etmektedirler.
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ismi anıldıktan sonra ''Sallalahu aleyhi ve Sellem'' veya ''Aleyhissalâtu Vesselâm'' gibi ifadelerle O'na salât u selâm'da bulunmak, yani bir anlamda O'nun için Allah'a dua etmek, İslam dünyasının tamamında bir gelenek hâline gelmiştir. Bu nedenle örneğin Cuma namazında hutbe esnasında hatip, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ismini her andığında, cemaat içinden toplu bir şekilde salât u selâm sesleri bir uğultu hâlinde yükselir. Bu gibi durumlarda Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in şahsiyeti, dini motivasyonun odağı hâline gelir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'i hatırlamak ve O'nun sünnetine saygı göstermek, dikkatleri Allah'a yönelten bir odak noktası işlevi görür ve gayeye götüren vesile fonksiyonunu edâ eder.
Müslümanların, kendilerini Allah'a bağlayan Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e olan saygı ve sevgileri, O'nun (sav) güzel adını, günümüzde müslümanların nüfusun sadece yaklaşık % 12'sini oluşturduğu Londra'daki en popüler bebek ismi hâline getirmiştir. Nesilden nesile O'nun samîmî takipçileri, O'ndan sadır olan her kelimeyi araştırmaya devam etmekte, O'nun takip edilebilecek her fiilini titizlikle takip etmekte ve namaz esnasındaki parmak hareketlerine varıncaya kadar O'nun yaşam tarzını taklit etmektedirler. İnsanlık tarihinde, bu şekilde hayranlık uyandıran, hem de bin beşyüz yıldır insanların davranışlarına bu derece etki edecek şekilde hayranlık uyandıran başka kim gösterilebilir?
İngiliz akademisyen ve arkeolog David George Hogarth (ö. 1927) düşüncelerini şöyle ifade etmektedir:
''O’nun bütün davranışları, günlük hayatı, bugün milyonların bilinçli bir şekilde riayet ettiği bir kanun ortaya koymuştur. İnsanlığın herhangi bir bölümünün ''Mükemmel İnsan'' kabul ettiği başka hiç kimse, bu kadar yakından ve bu ölçüde ayrıntılı bir şekide taklit edilmemiştir. Hıristiyanlığın kurucusunun davranışları, takipçilerinin günlük hayatını yönlendirememiştir. Ayrıca, başka hiçbir bir dinin kurucusu, geride İslâm Peygamberi ölçüsünde bir güven ve itimat bırakmamıştır.''
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ismiyle müsemmâ olması, yani kendisine verilen ismin daha sonra kendisinde tecelli etmesi de ayrıca ilginçtir. Zira ''Muhammed'', kelimenin tam anlamıyla “övülmüş olan” anlamına gelir ve insanlık tarihi boyunca O'ndan daha çok övülen ve takdir edilen hiç kimse yoktur. Sosyal medyanın imkanlarını kullanma fırsatı olmaksızın, Twitter, Facebook, Instagram veya Whatsapp'ta bir hesap açmaksızın Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), günümüz dünyasında 1,6 milyar takipçi toplayabilmiştir. Bir insanın, vefatından 1400 yıl sonra bile, dünyanın dört bir yanında, her an ve her saniye, övgü ve senâlara mazhar olduğunu düşünmek hayret verici değil mi? Dünyada her saniye gerçekleşen ve müslümanları namaza davet eden ezanlar, ardından namazın kendisi, teşehhütte O'nun peygamberliğine dâir şehadetler ve tahiyyatın ardın salli-bârik dualarıyla O'nun için Allah'a yapılan tazarrû ve niyazlar gece-gündüz hiç durmadan yankılanmaya devam etmektedir. İnsanların duygusal olarak Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e olan bağlılıklarını devam ettirmelerinde ve O'na karşı bir saygısızlık edildiğinde O'nu cansiperâne savunmalarında şaşılacak hiçbir şey yoktur.
Zaten Allah Teâla bu hususu ''Ve yine, tamamen lehine olarak, Sen'in şânını yüceltmedik mi?'' ayetiyle ifade buyurmuştu. Bu ayet, Mekke döneminin ilk yıllarında, müslümanların kemmiyeten çok az, görünüşte çok zayıf olduğu ve İslam’a ne olacağından emin olunmadığı bir dönemde nazil omuştu. Ancak, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in isminin dünyanın dört bir tarafında şehbal açtığı ve O'nun nâm-ı celîlinin etraf-ı âlemde en gür seda ile yankılandığı günümüzde bu ayetin mânâsı daha iyi anlaşılmaktadır.
Dünyanın En Büyük Başarı Hikayesi
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in getirdiği dînî öğretileri dikkate almaksızın, O'nun sadece hayatına ve sadece “dünyevî başarısına” odaklanan anlık bir kısa bakış, dünya çapındaki akademisyenlerin dikkatini çekmeye yetmiştir.
Karşılaştırmalı dinler alanında uzman olan ünlü yazar Karen Armstrong şöyle der:
''İslam, bir başarı dinidir. En azından batıdaki algıya göre, merkezinde [Hâşâ] perişan, güçsüz ve çaresiz bir peygamber imajı olan Hıristiyanlığın aksine... [Hz.] Muhammed'in başarısız olmadığı apaçıktır. O, hem mânen hem de siyaseten göz kamaştırıcı bir başarı elde etmiş, İslam da günden güne daha da güçlenmiştir.'
''Dünya Tarihine Yön Veren En Etkili 100 Kişi'' kitabını yazan Amerikalı başka bir tarihçi Michael Hart, bu hârikulâde başarı hikayesini aşağıdaki gibi özlü bir şekilde ifade etmektedir:
''Dünyanın en etkili insanlar listesinin başına [Hz.] Muhammed'i koymam bazı okurları şaşırtıp bazılarını da kuşkuya düşürebilir. Ancak [Hz.] Muhammed tarihte, hem dînî hem de dünyevi anlamda üstün başarı elde eden tek insandı. Mütevazî bir aileden gelen [Hz.] Muhammed dünyanın en büyük dinlerinden birini kurup yaymış ve çok etkili bir siyasi lider hâline gelmiştir. Bugün, vefatından on üç yüzyıl sonra bile, etkisi hâlâ güçlü ve yaygındır. Bu kitaptaki kişilerin çoğu medeniyet merkezlerinde, gelişmiş bir kültüre sahip veya siyasi açıdan önemli milletler içinde doğup büyüme avantajlarına sahiptiler. Ancak [Hz.] Muhammed 570 yılında, o dönemde dünyanın geri kalmış bir bölgesi olan, ticaret, sanat ve bilim merkezlerinden çok uzakta bulunan Arap yarımadasının Mekke şehrinde doğmuştur. Altı yaşında yetim kalmış ve çok mütevazı bir çevrede yetişmiştir. İslâmi kaynaklar bize O'nun ümmî biri olduğunu bildirmektedir. Yirmi beş yaşındayken, zengin bir kadın olan [Hz.] Hatice ile evlenince ekonomik durumu düzelmişti. Ancak kırk yaşına yaklaşana kadar kendisinin olağanüstü bir insan olduğunu belli edecek çok az belirti bulunmaktaydı.
O dönemdeki Araplar'ın çoğu putperestti ve pek çok tanrıya inanıyorlardı. Buna rağmen Mekke'de küçük bir Yahudi ve Hristiyan topluluğu vardı. [Hz.] Muhammed'in tüm evrene hükmeden, herşeye gücü yeten tek bir ilahın varlığını ilk kez onlardan duymuş olması mümkündür. [Hz.] Muhammed kırk yaşına gelince bu tek gerçek ilahın (Allah'ın) kendisine vahiy indirdiğine ve doğru inancı yaymak için kendisini seçtiğine inandı. [Hz.] Muhammed üç yıl boyunca sadece yakın arkadaşlarına ve dostlarına tebliğde bulundu. Daha sonra 613 yılında açıktan tebliğe başladı. Zamanla insanlar iman etmeye başlayınca, Mekke'nin önde gelenleri O'nun tehlikeli bir sıkıntı olduğunu düşünmeye başladılar. Can güvenliğinden endişe eden [Hz.] Muhammed, 622 yılında kendisine önemli bir siyasi gücün vaat edildiği (Mekke'nin 320 kilometre kuzeyindeki) Medine şehrine hicret etti.
Hicret adı verilen bu göç, [Hz.] Peygamber'in yaşamında bir dönüm noktası oldu. Mekke'de pek az taraftarı vardı. Medine'de daha fazla taraftar buldu ve kısa bir sürede kendisini fiilî bir yönetici kılacak bir nüfuz elde etti. Bundan sonraki yıllarda [Hz.] Muhammed'e inananlar çoğalırken Medine ile Mekke arasında bir dizi savaş yapıldı. Savaşlar, [Hz.] Muhammed'in fatih olarak zaferle Mekke'ye döndüğü 630 yılında sona erdi. Yaşamının kalan iki buçuk yılında Arap kabilelerinin hızla bu yeni dine katılmalarına tanık oldu. [Hz.] Muhammed 632'de vefat ettiğinde tüm Arap yarımadasının fiilî hükümdârıydı. Arabistan'ın Bedevi kabileleri savaşçı özellikleri ile ün salmıştı. Fakat sayıları azdı. Siyasi birliğin olmaması ve iç savaşlar sebebiyle sorunlar yaşıyorlardı. Bu yüzden, kuzeydeki tarımsal bölgelerde yerleşik olarak yaşayan krallıkların daha kalabalık ordularıyla mücadele edemiyorlardı. Ancak tarihte ilk kez [Hz.] Muhammed tarafından birleştirilen ve tek gerçek ilâha inanan bu küçük Arap orduları, insanlık tarihindeki en şaşırtıcı fetihler dizisinden birini başlattılar.''
Lamartine'nin daha önce söylediği gibi, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'i eşsiz kılan sadece şaşırtıcı fetih serileri ve dünyevi başarı değildi. O'nu eşsiz kılan ve O'nun büyüklüğünü ispatlayan asıl şey başarıları değil, elde ettiği maddi kazançlardan fedakarlık edip vazgeçmesi ve bütün bu başarılara rağmen ilâhî hedefini korumasıdır.
Aynı zamanda okul yöneticiliği de yapan saygıdeğer bir yazar olan Bosworth Smith (ö. 1908) şöyle yazmaktadır:
''Hem devletin hem caminin başı; hem bir devlet başkanı hem de bir dini lider idi. Fakat Papa’nın sun’iliklerini taşımayan bir dini lider ve hususi birlikleri, özel korumaları, devamlı silâh altında bir ordusu, polis gücü ve sabit geliri olmayan bir devlet başkanı. Eğer tarihte her bakımdan ilâhî kaynağa dayalı olarak hükmetmiş biri varsa, o da [Hz.] Muhammed’dir; çünkü O, en güçlüydü, fakat güce ehemmiyet vermiyordu. Özel hayatında ne kadar sade ise, halkın içinde de o kadar sade idi.''
Smith'den alınan bu son cümle, bazılarına göre, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in eşi görülmemiş gücünün ve ölümsüz etkisinin nedenini açıklamktadır. Bu neden, bu dünya üzerinde oldukça fazla bir alana hükmetmeyi başarmasına rağmen, bu başarının kendisine hükmetmesine izin vermemesidir. Müslümanlar, sadece Allah'ın bu iki olguyu tek bir insanda cem edebileceğine ve yine sadece Allah'ın, bu maddi ve manevi zaferle O'nun peygamberlik iddiasını güçlendirebileceğine inanmaktadırlar.
Edward Gibbon'un buna şöyle vurgu yapar:
''[Hz.] Muhammed’in hayatının en büyük başarısı, sadece ahlâkî güçle gerçekleşmiştir... Bizi kendisine hayran bırakan şey, O'nun dininin yayılması değil, kalıcılığıdır. O’nun Mekke ve Medine’ye nakşettiği aynı duru ve mükemmel tesir, 12 asırlık herc ü merce rağmen Kur'an'a iman eden Hintliler, Afrikalılar ve Türkler tarafından muhafaza edilmektedir...''
Benzer şekilde, meşhur Mahatma Gandhi (ö. 1948) de atıldığı hapishanede Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in biyografisini okuduktan sonra; Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in, aşılamaz sorunların istesinden gelebilmesinin ve evrensel başarılar elde edebilmesinin arkasındaki sırrı anlayabilmiştir. Şu sözler ona aittir:
''Günümüzde milyonlarca insanın kalbine tartışmasız hükmeden ve en güzel hayata sahip olan Zât’ın hayatını öğrenmek istiyordum. O günlerde de hayatın her alanında İslâm'a mevki kazandıran gücün kılıç olmadığına her zamankinden çok daha fazla ikna oldum. İslâm, gücünü, Peygamber'in değişmeyen sadeliğinden, kendisini bütünüyle nefyetmesinden, verilen söze ve yapılan anlaşmalara mutlak bağlılığından, ashabına ve ümmetine olan vefasından, cesaretineden, korkusuzluğundan, Allah’a mutlak tevekkülü ve misyonuna olan kesin itimadından almaktadır. İslâm'ın her tarafa ulaşmasını ve her engeli aşmasına sebep olan kılıç değil, işte bunlardır.''
Tevhid'in Yeniden İnşâsı
Son Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem), Allah'ın zatının mahiyetini, O'nun birliğini ve kusurlardan münezzeh oluşunu hem insan fıtratına hem de akla uygun olarak ve net bir şekilde dünyaya açıklayarak nadir bir başarı örneği sergilemiş ve böylece İslâm'ın diğer dinlerden farkı ortaya çıkmıştır. İnsanlara, kendilerini Yaratan'ı ve O'nun yolunu açıklayan basit ve sezgisel bir dînî anlayış teklif etmiş ve bu düşünce çok hızlı bir şekilde Dünya'nın her yerine yayılmıştır.
Bu, insanlar arasında bu kadar derin bir akıma neden olan ve onları, kendilerini en çok engelleyen (bütün kültürlerde devam edegelen körü körüne taassup ve insanların bir çok uygarlıkta görülen aşırı yüceltilip tanrılaştırılması gibi) eğilimlerin bazılarından etkili bir şekilde kurtaran eşsiz bir teklifti. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), savunmasız bir dünya için uzun zamandır kayıp olan bir sığınma ve korunma imkanını, Merhemet Sahibi ve Tek Gerçek İlâh'a aracısız ve doğrudan iletişime geçme imkanını açığa çıkarmıştır. İnsanın sadece Allah'ın bir olduğunu samimi bir şekilde kabul ederek huzur bulup tatmin olabileceğini ve ahlâkî kurallarının doğruluğunun da sadece O'nunla tesbit edilebileceğini insanlara öğretene kadar, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) dinlenmeyi reddetmiştir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) tarafından gerçekleştirilen bu önemli başarının kıymeti ve faydası, gerçek ilah merkezli bir yaşam tarzının dışında sadece düzensizliğin var olabileceğini ve düzenin kesinlikle sağlanamayacağını anlayanlar tarafından kavranabilir. İnsanların kalbinde tevhid inancını yeniden ihyâ edip onların hayatına tevhid akidesini yerleştirmek, yaşamı hedefsiz bir yolculuk olmaktan uzaklaştırdığı için, düzeni ıslah edip yaşamı yeniden anlamlı hâle getirmekle sonuçlandı. Ayrıca, çağımızda gerçek bir inancın faydasını göremeyenler için belki de en iyi başlangıç, müslüman ülkelerdeki önemli ölçüde daha düşük cinayet ve intihar oranları ile birlikte, kargaşa dolu modern dünyada “mânevi düşünce ve anlayış” ile ortaya çıkan câzibeyi dikkate almaktır (ayrıca bkz: İntihar ve İslam; NCBI).
Alphonse de Lamartine bu konuda şöyle der:
"Gönüllü yada gönülsüz, dünyada başka hiç kimse, kendisine O'nunkinden daha büyük bir hedef koymamıştır: Yaratan'la yaratılan arasına giren bâtıl inançları ortadan kaldırmak; Allah'a insanı, insana Allah'ı geri vermek; putperestlik gibi materyalist ve çarpık bir ilah anlayışının hüküm sürdüğü kaos ortamında gerçek ve maddeden münezzeh ilâh kavramını yeniden tesis etmek... Dünyada böyle muazzam ve uzun soluklu bir devrimi, bu kadar kısa sürede başaran başka hiçbir bir insan yoktur. Çünkü, peygamberliğinden sonraki iki asırdan daha az bir zaman içinde İslâm, inanç ve hâkimiyet plânında tüm Arap coğrafyasına yayılmış ve Allah adına İran'ı, Horasan'ı, Mâverâünnehir'i, batı Hindistan'ı, Suriye'yi, Mısır'ı, Habeşistan'ı, baştan sona bütün Kuzey Afrika'yı, Akdeniz'deki pek çok adayı, İspanya'yı ve Fransa'nın bir kısmını fethetmiştir.''
Edward Gibbon şunları ekler:
''Müslümanlar, inaçlarını ve bağlılıklarını beşeri algı ve hayal seviyesine indirgeme hatasına karşı düzenli bir şekilde direnmişlerdir. 'Allah'tan başka ilah olmadığına ve [Hz.] Muhammed'in, O'nun peygamberi olduğuna inanıyorum'' esası, İslâm'ın temel ve değişmez kuralıdır. Ulûhiyet kavramı, hiçbir zaman bir putla değerden düşürülmemiş, Peygamber’e verilen değer, asla beşerî sınırı aşmamış ve O’nun getirdiği ve canlılığını sürekli koruyan prensipler, takipçilerinin kendisine karşı duyduğu saygı ve teşekkür hislerinin, hep akıl ve din sınırları içinde kalmasını sağlamıştır.''
Allah ile doğrudan irtibatı sağlayan ve hiçbir aracıya ve beşerî müdehaleye ihtiyaç bırakmayan bu saf ve katışıksız tevhid inancı müslümanların kalbinde taht kurmuştur. Bu gerçek tevhid anlayışı, tüm erkek ve kadınları Allah'ın huzurunda eşit bir konuma oturtmuş ve O'nunla irtibata geçmede eşit kılmıştır. Bu, insanlar arasında maddi zenginliğin veya sosyal statünün değil, bilakis, takvanın ve doğruluğun üstünlük vesilesi olarak kabul edilmesi anlayışını geliştirerek, İslam'ın eşitlikçi tabiatını şekillendirmeye yardımcı olmuştur. Dahası, O'nun getirdiği uluhiyet anlayışı, tevhid inancına dayalı tutarlı bir dünya görüşü ortaya koymak suretiyle, diğer dinleri ve Allah hakkındaki farklı uluhiyet anlayışlarını açıklayarak onların özünü bildirmiş veya onları tasfiye etmiştir. Bu, İslam'ın, kendisine mükemmel bir entelektüel cazibe kazandıran açıklayıcı gücü, İslâm'in uluhiyet ve yaratılış hakkındaki tüm varoluşsal sorulara cevap verebilme yeteneğidir. İslâm'in manevi cazibesine gelince... İslâm'ın, insanların zihninde ve yüreklerinde devam eden etkisinin ardındaki itici bir diğer güç de budur. Sonuç olarak, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in en büyük mucizesi (bkz: Bir sonraki makale: Peygamber Efendimiz [sav]'in Mucizeleri), Allah'ın insanlığa hitabı olan ve kıyamete kadar herkes tarafından ilk elden incelenebilecek olan Kur'ân-ı Kerim'dir.
Welcome back!
Bookmark content
Download resources easily
Manage your donations
Track your spiritual growth
İnsan Hakları Devrimi
İnsanın, Yaratıcı'sı ile olan münasebetlerini düzelttikten bir sonraki fıtrî aşama, insanların kendi aralarındaki ilişkileri ıslah etmekti. Hâtemu'l-Enbiyâ (sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz'in bu başarısı, yalnızca beşerî münasebetlerde olması gereken nezaket, empati ve alçakgönüllülük gibi erdemleri savunmaktan ibaret değildi. Buna ilâveten, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bu soyut kavramların ortaya çıkmasını sağlamak için kusursuz bir sistemin kurulması görevini de üstlenmişti. Farklılıklarına rağmen tüm insanlarla dostluk kurmuş, onların önyargılarını yok etmiş ve 'Veda Hutbesi'nde şöyle buyurmuştur: ''Ey İnsanlar! Rabb'iniz birdir. Babanız da birdir. Hepiniz Adem'densiniz. Adem ise topraktandır. Allah katında en üstün olanınız, Allah'a karşı en takvalı olanınızdır.'' İslam evrensel bir insanî kardeşliği, her insanı onurlu kabul eden bir kardeşliği onaylamış ve ırk, renk ya da sınıfa dayalı her türlü taassuba son verilmesini istemiştir. Dahası, İslam'ın tesis ettiği evrensel kardeşlik, toplumun ve insanlığın bir bütün olarak yüceltilmesi için insanlar arasındaki işbirliğinine dayanmaktadır.
İnsanlık, sosyal ayrımcılıklardan kaynaklanan çok sayıda ölüm sebebiyle çok fazla acı yaşamıştır. Bu ayrımcılıklardan bazıları soy (etnik milliyetçilik), bazıları mali durum (sosyoekonomik sınıf) ve bazıları da renk (ırksal üstünlük) kriterini esas almıştır. Tarihsel olarak, bu ayrımlar sadece acı hatıralara değil, aynı zamanda bitmeyen nefrete, çatışmalara ve katliamcı nesillere sebep olmuştur. İslam, boğazına kadar feodal ayrımcılığa yatkın olan insanlar arasında zuhur etmiş ve bu toplumu, herkesin ayrımcılık prangalarından kurtulduğu, “üstünlük”ü sadece Allah'ın bilebildiği ve herkesin rekabet edebileceği dindarlığa ve takvaya dayanan bir “toplumsal mozaik” modeline dönüştürmüştür.
Londra Üniversitesi'nde uluslararası tarih araştırmaları profesörü olan Arnold Toynbee (ö. 1975) ''Medeniyet Yargılanıyor'' adlı kitabında şöyle der:
''İslam'ın olağanüstü ahlaki başarılarından birisi de müslümanlar arasındaki ırkçı zihniyeti yok etmesidir ve bu islâmî ahlâk modern dünya için çok ciddi ve acil bir ihtiyaçtır.''
Bazılarına göre, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in gerçekleştirdiği başarı, bağnazlığı ve ırkçılığı ortadan kaldırmaktan daha da parlaktır. Zira O, ırk ve dil farklılıklarını beğenilmesi ve benimsenmesi gereken bir çeşitlilik olarak kabul etmiştir. Malcolm X olarak da bilinen meşhur Malik Shabazz, Mekke'den gönderdiği 1964 tarihli ünlü mektubunda bunu dile getirmiştir:
''Amerika'nın İslam'ı anlaması gerekiyor. Çünkü, Amerikan toplumundaki ırk sorununu çözebilecek tek din İslam'dır. İslam dünyasındaki seyahatlerim boyunca, Amerika'da beyaz olarak kabul edilen insanlarla tanıştım, onlarla konuştum ve hatta birlikte yemek yedim. Fakat İslam dininin etkisiyle, beyazların üstün olduğu düşüncesi zihinlerinden çıkarılıp atılmıştı. Hangi renkten olursa olsun, bütün renkler tarafından uygulanan böylesine samimi ve gerçek kardeşliği daha önce hiçbir zaman görmemiştim.''
Kuşkusuz, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) sosyal adaleti tesis ederken sadece ırkçılığı değil, aynı zamanda zalimâne kast sistemini de ortadan kaldırmıştır. İnsan hakları söyleminin politik bir anlayışla modern dünyadaki kapitalist güdümlü savaşları haklı çıkarmak için sadece bir bahane olarak kullanıldığını düşünen bir insan, tarihçilerin Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ahlâkî başarıları karşısında neden bu derece hayrete düştüğünü anlamakta zorlanmayacaktır. Kuşkusuz, insan haklarını gerçekten savunan samimi vicdanlı insanlar her yerde bulunmaktadır. Ama bugünün dünya güçleri arasında Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in gücü ölçüsünde ahlaki tutarlılıkla çalışan kim gösterilebilir? O, insanın evrenselliğini yüceltirken, ne yükselen burjuvazinin çıkarlarını korumuş ne de ekonomik sıkıntılardan hoşnut olmayan kalabalıkları isyan ettirmiştir. Tam aksine, O'nun mesajında, eğer sömürü veya stoklamayla elde edilmemişse zenginin zenginliğine, tahakküm ve otoriterliğe dönüşmediği sürece de güçlünün gücüne saygı gösterildiği, bozulmamış ve saf bir eşitlik bulunmaktadır. O, ezilenlere sahip çıkıp onları saygıdeğer bir konuma yükseltmiş, zenginleri de tevazu sahibi olmaya davet etmiş ve böylece onları güzel bir kardeşlik ortamına sokmuştur. Hâtemu'l-Enbiya (sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz'in ruhunun ufkuna yürüyüp Rabb'ine kavuşmasından sonraki nesiller için zengin, fakir, müslüman veya gayrımüslim fark etmeksizin tüm insanlar için, bugünkü acımasız işletmelerin ve istismarcı politik uygulamaların ayrımcı insan hakları anlayışının tam tersine, adalet ve emniyetle dopdolu bir medeniyet kurmak mümkün olmuştur. Zira, ''İşçinin hakkını teri soğumadan önce ödeyin'' ve ''Allah, bu dünyada insanlara zulmedenlere azab edecektir' gibi ifadelerle Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), kendi zamanındaki eşitsizliklere zemin oluşturan uygulamaların kökünü kurutmuştur.
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ashabının önde gelenlerindenbiri olan Ebu Zerr (ra), köleleri ile benzer kıyafetleri giydiği için onlardan ayırt edilemezdi. Bu konu kendisine sorulduğunda Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: ''Hizmetçi ve köleleriniz, Allah'ın sizin emrinize verdiği kardeşlerinizdir. Kardeşi, elinin altında bulunan her ferd, O’na yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin. Onların yapamayacakları işleri emredip onlara yüklemesin. Eğer zor işler teklif ederseniz, behemehal onlara yardım ediniz.'' Yine, tabakat müellifleri Ebu Derdâ'nın (ra) ölmek üzere iken, binek olarak kullandığı hayvanına şöyle dediğini rivayet etmektedirler: ''Ey deve! Rabb'inin huzurunda benden davacı olma. Çünkü hiçbir zaman, taşıyabileceğinden daha fazla yükü sana yüklemedim.'' Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in ashabının torunlarından biri olan Urwa b. Muhammed, Yemen valisi olarak atandığını bildirirken şöyle demiştir: ''Ey Yemenliler! Bu benim devemdir. Topraklarınızdan çıkarken bundan daha fazla malım olursa, ben hırsızım demektir.''
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)'in tesis ettiği çeşitli insan haklarını ve yaşamı boyunca kökününden kazıdığı acımasız şartları özetlemeye teşebbüs bile bu makalenin kapsamını oldukça aşmaktadır. Hayvanların ve çevrenin sahip olduğu hakları bir kenara bıraktım, kadınlara saygı ve hürmet ve gayrimüslimler için adalet konuları bile başka makalelerde incelenmek üzere ertelenmelidir. Ancak, ''insan hakları teorileri''nin yüzyılı aşkın süredir güncellenmesiyle elde edilen bugünkü standartlarla çelişse bile, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in bu başarılarını tam olarak anlayabilmek ve takdir edebilmek için çok iyi bir ilk okuma kitabı olarak Dr. Mustafa Sibâî'nin yazdığı ''İnanç Medeniyeti: İslam Tarihine Doğru Bir Yolculuk'' adlı çalışmayı önerebilirim.
Örnek Bir Neslin İnşâsı
Sadece yirmi üç yıllık bir süre zarfında, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), insanlığın daha önce hiç görmediği ve bir daha da asla göremeyeceği örnek bir nesil yetiştirmiştir. Bu nesil, çöl okyanuslarıyla dünyadan izole edilmiş, iradeleri zayıf, çoğunluğu itibariyle okuma-yazması olmayan ve koyun çobanlığından başka hiçbir şey bilmeyen bir topluluk idi. Onlar, yirmi küsür yıl içinde bir şekilde dünyayı sonsuza dek dönüştürdüler. Ama nasıl? Tevhid inancının gezegenimizdeki en büyük gözcüleri olan peygamberlerin ardından, insanlık tarihi boyunca Allah'ın en ihlaslı kulları haline gelmişlerdi. Bu onları sadece en samimi mü'minler kılmakla kalmamış, aynı zamanda onları insanlık tarihine katkıda bulunma yarışının ön saflarına da katmıştır. Allah'ı razı etmek için geceleri ihya etme adına kalkıp namaza duruyorlar, O'nun inzal buyurduğu vahyin tesiriyle gözlerinden akıttıkları yaşlarla yanaklarını ıslatıyorlardı. Gündüzleri ise, kendilerinden daha yüce amaçlar için yaşayor; iyilik ve eğitim yolunda kendilerini tüketiyor ya da insanları zalim rejimlerden kurtarma adına gayret gösteriyorlardı. Geceleri ruhban, gündüzleri fursan gibiydiler. Yeşeya'nın (Kitab-ı Mukaddes'e göre Hz. İsa aleyhisselamdan 7 asır önce yaşamış olan ve yahudilere gönderilmiş olan bir peygamber) öngördüğü üzere milletlere adalet götürdüler ve yüzyıllar boyunca yüz binlerce mutasavvıf, müceddid ve büyük düşünürün potansiyellerini ortaya çıkardılar.
Bütün dünyadaki İslam toplumunda, fazilet ve iffetin standartlaştığı ve alkolün asla yayılmadığı bir medeniyet ortaya çıktı. Bugüne kadar, Dünya Sağlık Örgütü'nün tahminlerine göre, alkol her yıl 2,5 milyon insanın ölüme sebep olmaktayken; İslâm'ın, müslüman çoğunluğa sahip ülkelerde alkol kullanımının azaltılması üzerindeki etkisi göz kamaştırıcıdır.
İslam medeniyetinin ayırt edici özellikleri adalet ve eşitlik, denge ve itidal, farklılıklara saygı, ilerleme ve güzelliği aramaktır. İnsanlar bu erdemleri kendi anavatanlarına taşıyabilmek için denizleri aştılar. Çok sayıda uzman, o zamandan beri dünyanın kesinlikle aynı kalmadığına şahitlik etmektedir.
Batı’nın serbest pazar sistemine geçmesine öncülük eden 18. yüzyıl İngiliz ekonomisti Adam Smith (ö. 1790) şöyle bir itirafta bulunmuştur:
''İslam Devleti, bilimlerin gelişebilmesi için gereken sükunet ve huzur ortamına bu derece sahip olan ilk devletmiş gibi görünmektedir. Bilim, bu cömert ve muhteşem yöneticilerin koruması altındaydı. Yunan'lıların antik felsefesi ve astronomi Doğu'da restore edilmiş ve geliştirilmiştir. Mutedil ve dürüst hükümetin kendi geniş imparatorluklarına yaydığı bu huzur, insanlığın merakını yeniden uyandırmış ve onu, doğanın bağlayıcı ilkelerini araştırmaya sevketmiştir.''
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'e dâir övgülerini yuarıda zikrettiğimiz William Draper mahcup bir eda ile şunları dile getirmiştir:
''Avrupa literatürünün, müslümanlara olan bilimsel minnetimizi saklamaya çalışması ile ilgili sistematik tutumundan hicap duyuyorum. Müslümanların bilime katkıları kesinlikle daha fazla yok sayılamaz. Dînî garez ve ulusal kibir üzerine kurulan bu haksızlık sonsuza dek sürdürülemez.''
Medeniyet değerlerini bir kenara bırakın, Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in sadece yaşamına odaklanmak bile, ciddi bir tefekkürü gerektirir. Tarihte bir milleti alkolizim bataklığından kurtarabilen başka bir kimse var mı? Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), kendi asrında bunu başarmıştır. Hem de şeref ve geliri şaraba kilitlenmiş bir toplumda gerçekleşmiştir. Sınırsız sayıda kadınla evlilik, sadece erkeklerin hak sahibi olduğu miras kanunları ve kız çocuklarının öldürülmesi gibi asırlardır devam edegelen adetleri 10 yıldan kısa bir sürede yok edebilen, Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'den başka biri var mı? Günümüz Hindistan'ındaki kız çocukları ve kadın cinayetleriyle mücadele eden tüm yasalar, yüzyıldan fazla bir süre boyunca sıkı bir yaptırıma rağmen bu cinayetleri ortadan kaldıramamıştır. Hem teorik hem de pratik olarak, sistemik ırkçılığın ortadan kaldırıldığı başka bir dönem oldu mu? Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in çağdaşı olan aşırı Arap milliyetçilerinin büyük bir kısmı, daha sonra Arap olmayanların ve eski kölelerin astları olmayı kabul edebilecek seviyeye yükselmişlerdi. Tarih okurken tarafsız kalabilenler, bütün bunların her birinin kendi başına şaşırtıcı bir başarı olduğunu, bunların ve daha fazlasının, sadece Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in gözetimi altında yetişen nesil tarafından gerçekleştirildiğini tasdik etmektedirler.
Sonuç
Burada zikredilen muvaffakiyetler, Allah tarafından Son Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)'e bahşedilen eşsiz başarılardan sadece bazılarıdır. O, vesayeti altındakileri akla gelebilecek en vahşi ve kanunsuz topluluklardan birinden, mümkün olan en iyi topluluğa dönüştürerek vazifesine başlamıştır. Daha sonra, yaklaşık binyıl boyunca ve özellikle de ilk dönemlerinde, İslam medeniyeti maneviyat ve ahlak ile bilimsel canlılık ve ilerici düşünce arasında mükemmel bir izdivaç sağlamıştır.
Son olarak şu hususları da belirtelim: Bugünkü müslüman çoğunluklu ulus devletlerin (bazı açılardan) yetersizliğinin, günümüz itibariyle, İslam medeniyetinin büyüklüğünü takdir etme yeteneğimizi azalttığı anlaşılabilir. Bu durum, İslam dünyasının bu büyük aksaklıklara maruz kalışının sadece son 4 veya 5 asırdan beri ve yine sadece müslümanların İslâm'ı doğru anlamaktan ve onun gereklerini yerine getirmekten uzak olduğu zamanlarda meydana geldiğini hatırlamamıza yardımcı olmaktadır. Fakat müslümanların, İslâm'a saygı duydukları ve onu doğru ve ihlaslı bir şekilde uyguladıkları zamanlarda, bu büyük medeniyetin çöküşü ve gerilemesi gerçekleşmemişti. İnançlarını uygulamakdan vazgeçtiklerinde gelişen ve ilerleyen diğer milletlerin aksine müslümanların, sadece İslam'a ve Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)'in rehberliğine bağlı kaldıkları zaman iyi bir şekilde devam ettikleri gerçeği, ispatlanabilir bir realitedir. Aynı nedenden ötürü, modern dünyanın çoğu, ''kilise ve devlet''in uzlaştırılması kavramına direnmektedir. Çünkü dinin [Hıristiyanlık], kendilerini ilerlemekten alıkoyduğunu düşünmektedirler. Pek çoğuna göre dinin yeniden canlanması, geri kalmışlığa ve vahşete dönüşü gerektirmektedir. Fakat bizim tecrübelerimize göre, din [İslam] ve manevi güç, erken dönemdeki müslümanları her alanda en önde olmaya motive eden itici güçtür. Tarihi hadiseleri tefekkür edenler, özellikle de müslümanlar, bu ayrıma mutlaka kavramalıdırlar. Bu kavrayış, modern kültürümüzün bizde dinle ilgili sebep olduğu pek çok şüphenin çoğunu izale etmekle kalmayacak, aynı zamanda, ne kadar kesin deliller sunulursa sunulsun, konuşmaya tamamen farklı bir paradigmadan başladıkları için, İslâm'ın katkılarını bu ayrımı kavrayamayan bazı insanlarla tartışmanın neden imkansız olduğunu herkesin anlamasına da yardımcı olacaktır. Ancak, meseleye Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem)'in, Allah'ın elçisi olduğuna gönülden iman ederek bakan kimseler için, burada zikredilenlerin, O'nun başarılarından sadece bir kısmı olduğu apaçıktır.
1 Matta 7/16, KJV.
2 Bkz: History of the Intellectual Development of Europe, John William Draper, 1863.
3 Bkz: Histoire De La Turquie, Alphonse de Lamartine.
4 Bkz: el-Vâkidî, el-Megâzî ve's-Siyer.
5 Bkz: Buhari, Sahih, 2529; İbn-i Hişam, Sire, 2/312.
6 Müslim, Sahih, 711.
7 Bkz: İbn-i Ebi'd-Dünya, el-Muhtazarîn, 294; İbn-i Asâkir, et-Târih, 10/475.
8 Brown, Jonathan AC, Muhammad: A Very Short Introduction, Oxford Üniversitesi Yayınları, 2011.
9 Hogarth, David H., Arabia, İlk Baskı Tarihi: 1923.
10 İnşirah Suresi 94/ 4.
11 Bill Moyers'ın Karen Armstrong ile yaptığı röportajın deşifresi, PBS, Mart 2002.
12 Bkz: The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History, Michael H. Hart.
13 Bkz: Muhammed and Muhammedanism, Bosworth Smith.
14 Bkz: Edward Gibbon ve Simon Oakley, History of the Saracen Empire, Londra, 1870, s. 92.
15 Gandhi, Mahatma, ''My Jail Experiences'', Young India, 11 Eylül 1924, s. 304.
16 Bkz: Histoire De La Turquie, Alphonse de Lamartine.
17 Bkz: Edward Gibbon ve Simon Oakley, History of the Saracen Empire, Londra, 1870, s. 92.
18 Hucurat Suresi, 49/ 13.
19 Toynbee, Arnold, Civilization on Trial, Oxford Üniversitesi Yayınları, New York, 1948, s.205.
20 Malcolm X, Letter from Mecca, Erişim Adresi: http://www.malcolm-x.org/docs/let_mecca.htm
21 İbn-i Mâce, Sünen, 2443.
22 Müslim, Sahih, 2613.
23 Buhari, Sahih, 30; Müslim Sahih, 1661.,
24 Bkz: Tezhibu'l-Kemâl, 20/34.
25 Bkz: Matta 12/18, KJV.
26 Bkz: History of Astronomy;The Essays of Adam Smith, London, 1869, s.353.
27 Bkz: History of the Intellectual Development of Europe, John William Draper, 1863.
28 Bkz: Plan India, ''BAIG Report: The State of the Girl Child in India 2009'', s. 21.
